آیین نامه رعایت از حقوق مالکیت معنوی در استفاده از منابع الکترونیکی
مقدمه
حقوق پدیدآورندگان برای کنترل وضعیت و استفاده از آثاری که خلق میکنند، از سوی پیمان های بین المللی و همچنین قوانین بسیاری از کشورها به رسمیت شناخته شده است. این حقوق در مجموع به عنوان «کپیرایت» یا حق مالکیت فکری نامیده شده است.
اهداف و ضرورت
استفاده از محمل های جدید اطلاعاتی نظیر منابع الکترونیکی یکی از متداول ترین راه های دستیابی به اطلاعات علمی جدید است . بدنبال اضافه شدن این نوع منابع به مجموعه کتابخانه ها ، سیاستهای کلی ، برنامه ها و اهداف کتابخانه ها نیز دستخوش تغییراتی شده است . بدلیل تفاوتهای ساختاری منابع الکترونیکی با مجموعه های سنتی در کتابخانه ها ، الزم است چارچوب کلی ارائه خدمات مربوط به این منابع تعیین و تدوین گردد . آیین نامه حاظر با هدف بهبود ارائه خدمات و رعایت حقوق مالکیت فکری و مسائل حقوقی مربوط به استفاده از منابع الکترونیکی تدوین شده است.
تعاریف آیین نامه
منبع دیجیتال
منظور از منبع دیجیتال در این آیین نامه ، انواع مختلف منابع اطلاعاتی اعم از کتاب ، مجله ، پایان نامه ، تصویر ، فایل صوتی ، فایل ویدئویی و ... الکترونیکی است که بصورت برخط و از راه دور قابل استفاده و در دسترسی کاربران مجاز می باشد.
مجموعه الکترونیکی
منظور از مجموعه های الکترونیکی ، پایگاههای ارائه دهنده منابع الکترونیکی شامل تعداد مختلفی از انواع منابع الکترونیکی موجود در زمینه های مختلف پزشکی و پیراپزشکی می باشد که از طریق ناشران و یا شرکت های تولید کننده منابع اطلاعاتی ارائه شده و در اختیار کاربران قرار دارند . و شامل سه گروه زیر می باشد:
الف- پایگاههای اطلاعاتی و مجالت الکترونیکی خریداری شده
ب- پایگاه¬های دسترسی آزاد
ج- منابع رایگان تحت وب
استفاده از منابع الکترونیکی
منظور امکان عضویت ، انجام عملیات جستجو، مشاهده جزئیات اطلاعات منابع الکترونیکی ، دریافت متن کامل منابع الکترونیکی موجود در مجموعه های الکترونیکی دانشگاه است.
حقوق مالکیت معنوی
مالکیت/حقوق فکری/معنوی به حقوقی گفته میشود که به صاحبان آن حق بهرهوری از فعالیتهای فکری و ابتکاری انسان را میدهد و ارزش اقتصادی و قابلیت دادوستد دارد ولی موضوع آن شیء معین مادی نیست. که در این آیین نامه حق بهره وری و شیوه های استفاده از انواع منابع دیجیتالی مد نظر می باشد.
ماده 1 :کاربران یا استفاده کنندگان
منظور از کاربران و استفاده کنندگان از منابع الکترونیکی دانشگاه ، کلیه افراد حقیقی و حقوقی دارای رابطه شغلی با دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است به نحوی که این افراد قادر باشند با استفاده از یکی از روشهای دسترسی به شبکه اینترنت دانشگاه ، از منابع موجود در وب سایت کتابخانه دیجیتال استفاده نمایند
ماده2 :روشهای دسترسی و استفاده از منابع الکترونیکی
انواع روشهایی که برای استفاده از منابع الکترونیکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مورد استفاده قرار می گیرند بشرح زیر می باشند:
الف- مراجعه به یکی از کتابخانه های دانشگاه و استفاده از VPN تنظیم شده بر رایانه های موجود در بخش اطالع رسانی کتابخانه
ب- دریافت و استفاده از اکانت های vpn دانشگاه
ج- عضویت در پایگاههایی که امکان ریجیستری دارند که پس از آن می توان با دریافت نام کاربری و کلمه عبور بدون VPN به آنها وارد و منابع را جستجو و استفاده کرد
ماده3 :شرایط دسترسی به منابع الکترونیکی
تقریبا تمام پایگاههای اطلاعاتی موجود در کتابخانه دیجیتال به روش اشتراک ساالنه تهیه شده و مالکیت آن متعلق به ناشر یا کارگزار آن می باشد که دسترسی و استفاده آن تابع شرایط ذیل می باشد:
الف- بر اساس توافق فی مابین دانشگاه و ناشران ، دانلود سیستماتیک (دانلود کل یک کتاب یا همه مقاالت یک شماره از یک مجله در یک زمان مشخص) توسط کاربران تخلف محسوب شده و ممنوع می باشد
ب- مسئولیت حفظ و نگهداری اکانتهای ایجاد شده جهت کاربران بر عهده ایشان می باشد . لذا در صورت سوء استفاده از این اکانتها، مسئولیت سوء استفاده بر عهده کاربر می باشد .
ج- اکانتهای ایجاد شده جهت استفاده از منابع الکترونیکی صرفا تسهیل کننده روش دسترسی به منابع می باشند و سطح دسترسی به منابع الکترونیکی (نظیر تعداد منابع یا بازه زمانی دسترسی به آرشیو مطالب یک منبع الکترونیکی)تابع قرارداد و نحوه اشتراک مجموعه های الکترونیکی است . لذا در صورتیکه با وجود استفاده از اکانت شخصی کاربر ، برای دسترسی به یک منبع الکترونیکی خاص از کاربر نام کاربری و کلمه عبور درخواست شود ، منبع مذکور تحت اشتراک دانشگاه قرار ندارد .
د- کاربران در صورت تمایل به استفاده از امکانات بیشتر در هر یک از مجموعه های الکترونیکی می توانند در این پایگاهها ثبت نام کرده و برای خود اکانت شخصی ایجاد نمایند
ماده4 : نحوه برخورد با تخلفات
الف- بر اساس بند الف ماده 2 هرگونه دانلود سیستماتیک تخلف محسوب شده و تمام خسارتهای ناشی از شکایت ناشرین یا نمایندگی آنها بر عهده فرد مذکور می باشد (اطلاعات پروفایل این گروه کاربران از طریق گزارشات و تهیه خروجیهای مدیریتی قابل استخراج می باشد)
ب- در اختیار قرار دادن اکانت VPN به سایر افراد به منظور استفاده یا دانلود مقاله یا سایر منابع بر عهده فرد دارنده اکانت می باشد و تمام مسئولیتهای حقوقی آن نیز بر اساس بند الف متوجه فرد مذکور می باشد.